Współpraca z GBIF
GBIF – Global Biodiversity Information Facility (Światowa Sieć Informacji o Bioróżnorodności) jest organizacją, która tworzy platformę dostępu do informacji o zasobach przyrodniczych świata. Działa ona jako rozproszona struktura informatyczna, gromadząca dane dotyczące różnorodności biologicznej ze szczególnym nastawieniem na organizmalny poziom bioróżnorodności i rozmieszczenie gatunków. GBIF obejmuje swoją działalnością wiele państw i organizacji międzynarodowych.
Ten międzynarodowy projekt to wynik pracy ekspertów z kilkudziesięciu krajów, początkowo pod egidą MegaScience Forum OECD. Formalnie sieć GBIF rozpoczęła swoją działalność w marcu 2001 roku. Jako podstawę działania przyjęto dokument założycielski - Memorandum of Understanding (MoU), określający cele, zasady uczestnictwa, sposób działania oraz strukturę.
Podstawowe kierunki działania GBIF zostały zdefiniowane następująco:
- zgromadzenie istniejących na świecie danych o bioróżnorodności w jednym, powszechnie dostępnym systemie o zasięgu ogólnoświatowym,
- umożliwienie nowego rodzaju badań i analiz naukowych, bazujących na danych zgromadzonych w systemie,
- poszukiwanie sposobów wykorzystania danych naukowych jako narzędzia w działaniach na rzecz ochrony bioróżnorodności i decyzjach gospodarczych.
MoU wyróżnia członków pełnoprawnych - państwa (Voting Participants) oraz stowarzyszonych - państwa i organizacje (Associate Participants). Członkowie stowarzyszeni nie posiadają prawa głosu przy podejmowaniu decyzji Rady, nie są także zobowiązani do wpłacania corocznych składek. Warunkiem uczestnictwa w Sieci jest parafowanie MoU. Działalność Sieci kontroluje Rada Zarządzająca (Governing Board), w skład której wchodzi po jednym przedstawicielu wszystkich członków. Spotkania Rady odbywają się raz w roku. Nad istotnymi obszarami działalności Sieci czuwają specjalnie w tym celu powołane przez Radę Komisje (np. Komisja Węzłów, Komisja Budżetowa, Komisja ds. Nauki).
Polska jest aktywnym uczestnikiem projektu od samego początku jego istnienia, a od roku 2017 posiada status członka pełnoprawnego (Voting Participant). Na forum Rady Zarządzającej nasz kraj reprezentuje
- Przewodniczący Delegacji:
- dr Piotr Tykarski, UW
- ptyk@biol.uw.edu.pl
- tel. 022 55 26 537
Bieżącą działalność GBIF koordynuje Sekretariat, zlokalizowany przy Muzeum Zoologicznym Uniwersytetu w Kopenhadze w Danii. Działalność GBIF finansowana jest w całości ze składek opłacanych przez członków pełnoprawnych (wysokość składki jest zależna od zamożności kraju członkowskiego), zewnętrzne źródła finansowania mają charakter okazjonalny i jedynie wspomagają działalność GBIF. Budżet przeznaczany jest na bieżącą działalność GBIF (praca Sekretariatu, organizacja posiedzeń Rady Zarządzającej), część budżetu kierowana jest także dla wspomagania rozwoju Sieci, np. wsparcie informatyczne uczestników Sieci (szkolenia, wizyty specjalistów), czy projekty demonstracyjne, wykorzystujące bazy GBIF.
Uczestnicy GBIF (tzw. Publikujący Dane - Data Publishers) stosują wspólne standardy przesyłania informacji. Gromadzone w systemie i współdzielone przez nich dane dotyczą obecnie przede wszystkim taksonomii i rozmieszczenia organizmów; pozwalają jednak stworzyć szkielet systemu łączącego wiedzę z pokrewnych dziedzin - dane z zakresu biologii molekularnej, ekologii, dane klimatyczne itd. Zasoby Sieci dostępne są do powszechnego użytku poprzez Portal Danych, a korzystanie z nich jest bezpłatne.
Warunki udostępniania danych są przedstawione w dokumencie Data Publisher Agreement. Zasady korzystania z danych udostępnionych przez inne instytucje i jednostki są określone przez Data User Agreement, a użytkownicy Portalu danych przed uzyskaniem dostępu do zgromadzonych danych muszą wyrazić zgodę na przestrzeganie tych zasad. Korzystających z zasobów GBIF obowiązują Zasady Cytacji.
Udostępnianie do Sieci danych o bioróżnorodności odbywa się poprzez Węzły Danych (Data Nodes). Każdy członek GBIF zobowiązany jest do utworzenia własnego głównego ośrodka (Participant Node), odpowiedzialnego za dane lokalne i koordynującego pracę lokalnych Węzłów Danych.
Zasoby uczestników KSIB widoczne w sieci GBIF można zobaczyć w Portalu Danych.